Jongeren in de bijstand kampen met uitdagingen die samenhangen met kortlopende arbeidscontracten en een gebrek aan werkverleden. Terwijl de arbeidsmarkt voor velen van ons een terrein is vol mogelijkheden en carrièrekansen, ervaren veel jongeren een compleet ander landschap.
Hierin is de bijstand niet alleen een vangnet maar vaak de harde realiteit. Met meer dan 3.000 nieuwe jongeren in de bijstand in slechts één kwartaal, kun je je afvragen hoe dit zo ver is gekomen en wat er moet veranderen.
In deze blog werpen we een licht op de oorzaken van deze trend en wat toekomstperspectieven kunnen zijn voor jongeren die vastzitten in dit systeem.
De realiteit van kortdurende contracten
Stel je voor, je krijgt net dat felbegeerde telefoontje na talloze sollicitaties. Yes, de baan is binnen! Maar voordat je het weet, loopt je contract alweer af en sta je weer aan de zijlijn.
Dit is de constante cyclus waar veel jongeren mee te maken hebben. Bedrijven geven de voorkeur aan kortlopende arbeidscontracten, veelal flexibele arbeid genoemd. Het is logisch vanuit een bedrijfsperspectief; flexibiliteit betekent minder risico’s en lagere kosten.
Maar voor jongeren betekent het onzekerheid. Ze missen het arbeidsverleden om voor een werkloosheidsuitkering in aanmerking te komen, en dus is de bijstand vaak de enige uitweg.
De economie is dynamisch, maar dat zijn onze levens ook. Als jongere is het niet altijd makkelijk om jezelf direct in een stabiele financiële situatie te werken. De focus ligt vaak eerst op het vinden van werk.
Heb je net je diploma op zak? Dan is de arbeidsmarkt een jungle waarin overleven niet vanzelfsprekend is. Zonder de juiste ervaring of opleiding kan het moeilijk zijn om voet aan de grond te krijgen, en veel jongeren belanden sneller dan gedacht in de bijstandsstatistieken.
De invloed van veranderende arbeidsmarktstructuren
De arbeidsmarkt verandert voortdurend, en jongeren voelen deze veranderingen als eersten. De statistieken van het CBS zijn helder: in het eerste kwartaal van dit jaar zijn er meer bijstandsuitkeringen uitgekeerd, met een toename onder de jongere leeftijdsgroepen.
Jongeren vormen een relatief klein deel van de beroepsbevolking, maar de procentuele stijging van bijstandsaanvragen is bij hen significant. Dit komt mede door de manier waarop arbeidseconomen zoals Ronald Dekker naar de markt kijken.
Hij legt uit dat omdat jongeren minder vertegenwoordigd zijn in de totale arbeidsmarkt, klein ogende procentuele veranderingen op groepsniveau een groot effect hebben op het cijfermatige totaal.
Oudere werknemers, van 45 tot 67 jaar, hebben daarentegen vaak al een stevige basis opgebouwd in hun carrière. De zekerheid van werkloosheidsuitkeringen en stabiele banen maken dat zij niet snel in de bijstand terechtkomen.
Zo schetst zich een helder contrast af: jongeren zonder vast inkomen en een groeiende druk op de bijstandsuitkeringen, terwijl oudere generaties meer zekerheid kennen.
Strengere eisen en bijkomende factoren
Er zijn ook externe factoren. De eisen voor werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen zijn aangescherpt. Iets wat in theorie goed kan zijn om de staatsschuld te beperken, maar de gevolgen zijn niet te overzien voor degenen die contract na contract afhaken en zonder inkomen komen te zitten.
Hiermee worden mensen sneller richting de bijstand gedwongen. Dit is niet alleen een financieel drama voor de jongeren zelf, maar het legt ook druk op de hele maatschappij die deze kosten op de lange termijn moet dragen.
Aan de andere kant, waarom raken mannen sneller in de bijstand vergeleken met vrouwen? Eind maart zag men een toename tot 180.000 mannelijke bijstandsontvangers.
Bij vrouwen ligt dat getal lager, en dat zou zomaar eens kunnen komen doordat vrouwen gemiddeld hoger opgeleid zijn. Dit betekent betere kansen op de arbeidsmarkt en zodoende minder noodzaak om op bijstand terug te vallen.
Blijvende vraag naar arbeid ondanks afkoelende markt
Is er dan geen sprankje hoop voor de jongere generatie? Gelukkig wel. Hoewel de arbeidsmarkt tekenen van koelere winden vertoont, is de onderliggende vraag naar arbeidskracht groter dan ooit.
Veel bedrijven hebben moeite hun vacatures ingevuld te krijgen, en ze zijn nog steeds op zoek naar jonge, energieke en flexibele medewerkers. Een kans voor sommigen om de cirkel van kortstondige contracten te doorbreken en echte stabiliteit op te bouwen.
Dus, hoe pak je dat aan? Kijk naar de vraag van de markt, zorg dat je vaardigheden aansluiten bij de behoeften. Moeite doen om te netwerken, stages lopen in je interessegebied en tevreden zijn met kleine stapjes vooruit kan uiteindelijk het verschil maken.
Niemand zei dat het makkelijk zou worden, maar als je standvastig bent, komen de kansen jouw kant op.
FAQ
Wat veroorzaakt de toename van jongeren in de bijstand?
De toename komt door kortlopende arbeidscontracten en een gebrek aan werkverleden, waardoor jongeren sneller zonder inkomen zitten en afhankelijk zijn van bijstand.
Waarom komt de bijstand vaker voor onder jongeren dan onder andere leeftijdsgroepen?
Jongeren hebben vaak geen langdurig arbeidsverleden en kunnen daardoor geen aanspraak maken op werkloosheidsuitkeringen.
Hoe verhoudt de stijging van bijstandsuitkeringen zich in het laatste kwartaal?
Het aantal bijstandsuitkeringen steeg in het laatste kwartaal met 1 procent, tot een totaal van 408.000.
Waarom stijgt het aantal mannelijke bijstandsontvangers?
Mannen ondervinden een hogere stijging in bijstandsaanvragen omdat zij gemiddeld minder hoog opgeleid zijn, wat de toegang tot werk bemoeilijkt.
Wat kunnen jongeren in de bijstand verwachten in de toekomst?
Ondanks de afkoeling van de arbeidsmarkt blijft de vraag naar arbeidskrachten hoog, wat jongeren perspectief biedt om weer aan het werk te komen.
Bron: CBS
