Nederlandse jongeren staan met hun werkzaamheden stevig in hun schoenen binnen Europa. Maar liefst driekwart van de jongeren tussen vijftien en vijfentwintig jaar in ons land combineert baan en studie, iets wat in veel andere Europese regio’s minder gebruikelijk is. Deze bijzondere situatie roept vragen op. Waarom zijn jongeren hier in Nederland zo geïnteresseerd in de arbeidsmarkt? We bekijken de culturele, economische en sociale factoren die deze trend voeden. Ook onderzoeken we hoe deze keuzes positieve en negatieve gevolgen voor hen kunnen hebben.
Waarom kiezen Nederlandse jongeren voor werk?
Het combineren van onderwijs en werk is in Nederland zo normaal dat veel mensen er niet eens meer bij stilstaan. Maar als je hoort dat zeventien procent van alle werkenden jonger is dan vijfentwintig, dan moet je wel even slikken. Dat betekent dat ongeveer 1,7 miljoen jongeren werken. De vraag is waarom ze ervoor kiezen om zoveel ballen tegelijk in de lucht te houden. Het onderzoeksinstituut UWV stelt dat het combineren van werken met studeren hier ingebakken is. Anderzijds hecht men daarbuiten minder waarde aan de banen die scholieren aanpakken. Er is duidelijk een cultuur van multitaskende jongeren in Nederland.
Er is ook een zekere financiële noodzaak. Studeren is niet goedkoop en het studentenreisproduct dekt niet alle kosten. En zeg nou eerlijk, een beetje zakgeld om aan gadgets of een avondje uit te besteden is nooit weg. Bovendien krijg je, als je op jonge leeftijd werkt, een voorsprong in de wereld van volwassen worden. Je leert waardevolle vaardigheden en bouwt een netwerk op. Met andere woorden, het mes snijdt aan twee kanten.
Cultuur en werkgelegenheid voor jongeren
Zo klein als ons kikkerlandje is, zo groot zijn de tradities rondom jeugdige werkers. Het idee van de Nederlandse jongere die een krantenwijk doet of achter de kassa staat, is ingebakken in onze cultuur. Wat daarbij enorm helpt, is het minimumjeugdloon. Dit maakt het aantrekkelijk voor werkgevers om jongeren aan te nemen, waardoor ze makkelijker een baan vinden. Professor Pierre Koning en arbeidsmarktadviseur Michel van Smoorenburg vertellen dat jongeren tot en met twintig jaar aanzienlijk minder verdienen. Hierdoor zijn ze bijna vanzelf interessant voor werkgevers.
Vergelijk dit eens met Duitsland, waar een achttienjarige bijna het dubbele verdient. Dit loonkloofje maakt een baan voor jongeren hier des te toegankelijker. Terwijl je je misschien afvraagt of dit eerlijk is, biedt het duidelijk kansen die je met beide handen moet aanpakken. Werkervaring verzamelen terwijl de normen en waarden je laten spelen binnen een betaalbereik dat verder weinig Europese equivalenten kent? Daar kun je alleen maar je voordeel mee doen.
De horeca: waar jongeren floreren
Misschien komt dit je bekend voor: je bestelt een drankje en voor je het weet wordt het gebracht door iemand die net zijn vwo-examens heeft gehaald. De horeca is onmiskenbaar dé plek voor jongeren. Maar liefst zestig procent van de werknemers in deze sector is onder de vijfentwintig. Detail- en groothandel volgen, maar blijven hierbij achter. Dat komt deels door gewenning; deze sectoren hangen al jaren op de flexibiliteit en veerkracht van jongere werknemers. En laten we eerlijk zijn, wie kan er beter tegen de chaotische shifts opgewassen zijn dan de jeugd?
Sectoren zoals de horeca bieden pieken in werk, waarbij jongeren perfect passen. Ze ruilen shifts die voor de ervaren medewerker een beetje ugh zijn. Wat krijg je ervoor terug? Net een beetje extra geld om je spelconsole te upgraden of je scooter wat liefde te geven. En vergeet niet die legendarische levenslessen die je tussen de tafels door meekrijgt. Beter op de arbeidsmarkt voorbereiden kan bijna niet.
Trends en veranderingen beïnvloeden jongerenarbeid
Er is altijd een keerzijde. Twee jaar geleden was het aantal werkende jongeren net wat hoger dan nu. Voor de pandemie zagen we dat 77 procent van de jongeren werkten, maar dat ligt nu onder de zeventig procent. Misschien heeft corona wat twijfel gezaaid of is de beschikbaarheid van banen veranderd. Toch lijkt het erop dat een wijziging van het minimumjeugdloon in zicht is als een factor die het aantal werkenden kan beïnvloeden.
Professor Koning benadrukt dat hoewel er een neerwaartse trend lijkt, het niet somber hoeft te zijn. Er zijn altijd eb- en vloedbewegingen in deze statistieken en vele jongeren zetten nog steeds in op werk. Dit motiveert hen om geschoold te raken in zaken die verder reiken dan enkel de schoolbanken. Het is dus zeker geen reden voor grote zorgen. Of veranderingen dramatisch zullen zijn, blijft afwachten, maar het is een spannende koers die de arbeidsmarkt voor jongeren blijft varen.
Nederlandse jongeren kijken naar hun toekomst
De coronacrisis zette een tijdelijke stop op bepaalde scenario’s door tijdelijke contracten te beëindigen. Maar je kunt geruststellen dat de jeugd van Nederland rooskleuriger dan ooit naar de toekomst kijkt. Met in 2027 een verhoging van het minimumjeugdloon aan de horizon staan er veranderingen op de planning die nieuwe realiteiten voor de jeugd kunnen betekenen.
Zal dit tot minder werkgelegenheid leiden omdat werkgevers meer moeten betalen? De tijd zal het leren. Voor nu houdt elke twaalfplusser een kritische blik, wetende dat ze meer dan ooit nodig zijn in een economie die moet groeien. Er is een oprechte hoop dat ze niet terugdeinzen voor enkele tegenslagen, met een duidelijk zicht op jong dynamisch ondernemerschap in een tijdperk vol verandering en kansen.
FAQ
Met welke zaken moeten Nederlandse jongeren rekening houden als ze besluiten te gaan werken?
Nederlandse jongeren combineren hun studie vaak met werk, wat leidt tot meer werkende jongeren. Wat zijn de redenen hiervoor?
Het minimumjeugdloon maakt jonge werknemers aantrekkelijk voor werkgevers. Hoe werkt dat systeem?
In welke sectoren zijn Nederlandse jongeren het meest actief?
Wat zijn de effecten van de coronapandemie geweest op de werkgelegenheid voor jongeren?
Wat zouden de gevolgen kunnen zijn van het verhogen van het minimumjeugdloon in de toekomst?
Bron: UWV
