Politiek en peilingen lijken op een dynamisch schaakspel: constant veranderend en altijd spannend. Aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 laat de laatste Ipsos I&O-zetelpeiling zien dat vijf partijen nek-aan-nek liggen. Met D66, GroenLinks-PvdA (GL-PvdA) en de PVV allen op 23 virtuele zetels, en CDA en VVD daar kort achter, is het speelveld spannender dan ooit.
Wat betekent dit voor de twijfelende kiezer en welke strategische overpeinzingen spelen er bij de verschillende partijen?
Links-progressieve twijfelaars
Het linkse kamp staat in vuur en vlam. GL-PvdA en D66 trekken elkaar aan als magneetjes, maar schrikken elkaar ook af. Maar liefst 46 procent van de GL-PvdA-kiezers overweegt nog om op D66 te stemmen, terwijl 37 procent van de D66-stemmers naar GL-PvdA loert.
Het is als die onmogelijke keuze tussen je favoriete pizza- en pastagerecht; je wilt ze allebei, maar kunt er slechts één kiezen. Strategisch stemmen is hier de sleutel.
GL-PvdA-kiezers clusteren momenteel rond hun partij om het links-progressieve geluid te versterken. Toch, wie het beste strategische spel speelt, kan zich naar extra zetels managen.
Centrumstrategieën in de schijnwerpers
D66 speelt handig in zowel het linkse als het middenveld. De partij trekt serieus potentiële kiezers van CDA aan, en zelfs een beetje van VVD. Je zou kunnen zeggen dat ze vissen in een vijver van veelzijdigheid.
Toch is niet iedereen zo happig; CDA-kiezers vinden D66 vaak te groen en links. Misschien denken zij aan duurzaamheid als een regenachtige BBQ zonder vlees.
Daarnaast is er beweging tussen CDA en VVD, waar leiderschap een punt van discussie is. Zeker met twijfels over Yesilgöz bij de leiders van VVD, kan dit invloed hebben op de uiteindelijke uitkomst.
Rechtse ratrace
In de rechts-conservatieve hoek is het een uitdaging om de balans te vinden tussen zekerheid en verandering. JA21 ruikt kansen terwijl VVD en PVV slippen. PVV-stemmers, van wie 14 procent naar de VVD ziet glippen, blijven echter grotendeels loyaal en kijken met argusogen naar het kleine, maar ambitieuze JA21. Op hen stemmen betekent soms pragmatisme.
Je kunt je afvragen hoe strategisch hun speelveld echt is. Is JA21 te klein om een goede klap te maken of juist de frisse wind die enige implicaties verandert?
Zetels en cijfers
Toch praten we hier niet alleen over eer en prestige. Zetels zijn de valuta die uiteindelijk bepaalt wie de macht krijgt. Het is fascinerend hoe partijen in een constante dans van verlies en winst zitten, waarbij D66 en CDA momenteel het sterkst stijgen in vergelijking met de vorige verkiezingen.
Het is hierdoor niet gek dat de goudkoorts in de politieke arena woedt, terwijl partijen als NSC en PVV juist zetels verliezen.
De dynamiek van de kiezer
Uiteindelijk staat of valt alles met de keuze van de kiezer. Ipsos I&O’s rolling panel maakt het mogelijk deze gemoedstoestand te volgen. Wat doet de twijfelende kiezer besluiten?
Vaak zijn ze net als een kat die niet kan kiezen welke doos aantrekkelijker is; het ene moment lijkt links groener, het andere moment is het midden veiliger, en misschien, heel misschien, is rechts de stoerdere keuze.
Maar één ding staat als een paal boven water: in dit spel van politieke poker zal de kleinste verschuiving een grote invloed hebben op de eindstand.
Onder de motorkap van de peiling
Ipsos I&O heeft, samen met Pauw & De Wit, met haar peiling inzicht gegeven in de Nederlandse politieke keuze. Tijdens de onderzochte periode van 25 oktober tot 28 oktober, met stemmen van meer dan 2.700 deelnemers, zien we de dynamische aard van politieke voorkeur in volle gang.
Door de voortdurende surveys, waarin vorige stemmers opnieuw bevraagd worden, krijgen we een helder plaatje van wat viraal is onder de kiezers. Zo blijft het politieke toneel zowel spannend als uitdagend voor partijen en stemmers.
Morgen is het zover: dan mag Nederland weer naar de stembus. Dit is de nieuwste Ipsos I&O-peiling:
Dinsdagavond in Pauw & De Wit live vanuit Den Haag: bespreken we deze peiling en blikken we terug op het laatste debat voor de verkiezingen samen met Wouter Bos en Alexander… pic.twitter.com/6IzS2G3Vqv
— Pauw & De Wit (@pauwendewit) October 28, 2025
FAQ
Hoeveel zetels hebben de grootste partijen volgens de laatste Ipsos-peiling?
In de laatste Ipsos-peiling hebben D66, GL-PvdA en PVV elk 23 virtuele zetels, gevolgd door CDA met 19 en VVD met 17 zetels.
Wat zijn de strategische overwegingen voor links-progressieve kiezers?
GL-PvdA en D66 proberen strategisch de progressieve stem te verwerven, waarbij 46 procent van de GL-PvdA-kiezers D66 overweegt, en andersom is dit 37 procent.
Met welke uitdagingen kampen middenpartijen?
Voor middenpartijen als D66, CDA en VVD draait het om vertrouwen en strategische keuzes, waarbij bijvoorbeeld leiderschap een doorslaggevende factor kan zijn.
Zijn PVV-kiezers geneigd om over te stappen naar andere partijen?
Hoewel PVV-kiezers doorgaans loyaal zijn, overwegen enkelen een overstap naar JA21 of VVD, vaak gedreven door strategische overwegingen en politieke mogelijkheden.
Hoe betrouwbaar zijn de gegevens en methode van de Ipsos-peiling?
Ipsos maakt gebruik van een rolling panel, wat betekent dat consistente respondenten hun voorkeuren geven en veranderingen in stemming worden bijgehouden, resulterend in betrouwbare en actuele peilingsdata.
