Wat begon als dé blikvanger van de campagne, is nu uitgedraaid op een dossier vol ruis: de klimaatbelofte van D66. De belofte van tien nieuwe steden als oplossing voor de woningnood klinkt ineens als beeldspraak, terwijl jongeren nog steeds bij hun ouders slapen en huurprijzen recordhoogtes bereiken.
Relevant? Zeker, want als je op zoek bent naar duidelijkheid en resultaat, wil je weten wat er misging en wat je wél kunt verwachten. In deze blog krijg je de kern, de impact op je portemonnee en tien concrete lessen uit dit politieke spektakel.
De klimaatbelofte van D66 uitgekleed
De belofte was helder: tien nieuwe steden, bij OV-knooppunten en met betaalbare woningen. Klinkt concreet, zeker als het zwart-op-wit in een programma staat. Maar partijveteraan Roger van Boxtel noemde het later ”een metafoor”, en daar ging het mis.
Metafoor of niet, kiezers horen ’bouwen’ en verwachten kranen, beton en sleutels. Wat ze kregen was ruis, intern gedraai en boze reacties op sociale media. Jij voelt dat ook: je kunt niet wonen in een metafoor, hoe mooi het verhaal ook klinkt.
Waarom dit politiek pijn doet
Dit gaat verder dan communicatie. Het raakt aan vertrouwen, en dat is al fragiel. Als de campagnetoon ’moed en visie’ is, moet het plan daarna geen luchtballon blijken.
Andere partijen sprongen erop als een spits in de zestien. ”Kan je in een metafoor wonen?” was de quote die bleef hangen, precies omdat hij raakt aan de realiteit van hoge huren en lange wachtlijsten.
Wat staat er écht op het spel?
De woningnood, punt. Tienduizenden starters zoeken, gezinnen wijken uit naar vakantieparken, en de doorstroming stagneert. Als grote beloften vervliegen, voelt het als tijdverlies.
Intussen lopen bouwkosten op, procedures duren jaren en gemeenten lopen vast op stikstof en ruimte. Jij betaalt de prijs in euro’s per maand en verloren tijd per jaar.
Tien lessen voor wie resultaat wil zien
1. Neem woorden letterlijk als ze in een programma staan. Als een partij schrijft dat ze tien steden wil bouwen, is dat beleidstaal. Wordt het achteraf symboliek genoemd? Dan is de rode vlag terecht gehesen.
2. Check haalbaarheid vóór je juicht. Het bouwen van een nieuwe stad kost jaren, soms decennia. Grond, infrastructuur, energie, water, stikstof, juridische procedures. Zie je geen tijdpad en geen geldbedrag? Dan is het praat.
3. Kijk naar bestaande kernen eerst. Uitbreiden bij bestaande steden gaat sneller dan volledig nieuw. Denk aan bouwen bij spoor, bestaande leidingen en ontsluitingen. Dat scheelt euro’s en tijd.
4. Vraag om harde metrics. Hoeveel woningen per jaar? Waar? Welke mix: sociale huur, middenhuur, koop? Zonder aantallen en deadlines is het lucht.
5. Volg de vergunningen, niet de tweets. Aankondigingen leveren geen sleutels op. Vergunningen, bouwstarts en opleveringen wel. Als je iets wilt volgen, kijk naar die cijfers.
6. Let op financiering en grond. Wie betaalt de infrastructuur? Wie koopt de grond? Zonder duidelijke dekking is elke belofte een wens.
7. Houd rekening met stikstof en netcapaciteit. Zonder ruimte op het stroomnet en een oplossing voor stikstof blijft bouwen hangen. Politici die dat niet adresseren, verkopen verhaallijnen.
8. Spreek politici aan op consistentie. Campagnepraat is leuk, maar wat staat er in coalitieakkoorden en jaarplannen? Daar wordt het echt.
9. Check of er gebiedsregisseurs zijn. Als er geen naam, mandaat en planning is per regio, is het plan nog niet operationeel. Simpel criterium, maar messcherp.
10. Kijk wat jij vandaag kunt doen. Wachten is geen strategie. Denk aan randsteden, nieuwbouwprojecten met vaste oplevering, of kopen in ontwikkelingsteams waar je vroeg kunt instappen.
Interne ruis bij D66 en het effect op jou
Binnen de partij borrelt het. De één noemt het visionair, de ander ziet chaos. Voor jou maakt dat weinig uit; jij wilt weten of er woningen bijkomen binnen 3 tot 5 jaar.
Zolang de boodschap zwabbert, blijven ontwikkelaars voorzichtig, gemeenten defensief en kopers onzeker. Onzekerheid kost tijd, en tijd is geld.
Waarom het narratief faalde
Het plan leunde op grootse beeldvorming: nieuwe steden, nieuwe energie, nieuwe daadkracht. Maar zonder routekaart voelt dat als luchtfietsen. Mooie plaatjes motiveren, maar de bouwrealiteit is taai.
Als je dat als leider niet meeneemt, kom je vroeg of laat klem te zitten. Dat moment is nu.
Wat kun jij verwachten de komende jaren?
Eerder versnelling in bestaande regio’s dan nieuwe steden from scratch. Kijk naar randgemeenten van steden met spoorlijnen en bestaande voorzieningen. Daar is de kans op meters het grootst.
Ook logisch: meer druk op middenhuur en betaalbare koop, want zonder doorstroming blijft alles vastzitten. Hou dus nieuwbouwprojecten in groeikernen scherp in de gaten.
De politieke dynamiek in het kort
Oppositiepartijen ruiken bloed, coalitiepartners eisen concreet beleid. Elke misstap van D66 wordt uitvergroot, zeker rondom wonen. Verwacht dus meer ruis, maar ook een drang naar meetbare afspraken.
Voor jou betekent dat: scherp blijven op projecten met echte deadlines en minder aandacht besteden aan social media statements.
Wat jij nú kunt doen als huurder of koper
– Start vroeg met projectnieuwbouw en laat je inschrijven bij meerdere ontwikkelaars tegelijk. De eerste ronde is vaak de beste ronde.
– Focus op plaatsen met bestaande infrastructuur: spoor, scholen, winkels. Je krijgt er leefkwaliteit en waardevastheid voor terug.
– Gebruik data: volg opleveringskalenders, vergunningentabellen en regionale woningmarktrapporten. Reken minder op beloftes, meer op pipelines.
Quote om te onthouden
”Je kunt niet wonen in een metafoor, maar je kunt wel verhuizen op een vergunning.” Klinkt droog, maar het is precies de mindset die je nodig hebt in een krappe markt.
Wat dit zegt over leiderschap
Leiderschap is geen slogan, het is planning plus uitvoering. Als je ’moed en visie’ roept, moet je daarna laten zien waar, wanneer en hoe. Anders keert het boemerang-stijl terug.
Voor Jetten is dit een reputatietest. Wil hij dit rechtzetten, dan moet hij komen met locaties, aantallen, jaartallen en budgetten. Niet morgen, maar gisteren.
Waar ligt nog wél kans?
In verdichting bij knooppunten, transformatie van bedrijfsterreinen en modulair bouwen met vaste formats. Dat is minder sexy dan ”nieuwe steden”, maar levert sneller woningen op.
En ja, daar merk jij wat van: kortere wachttijden, realistischere prijzen en meer keuze. Niet vandaag, maar sneller dan in een droom met tien skylines.
FAQ
Waarom is de klimaatbelofte van D66 zo omstreden?
Omdat het paradeplan van tien nieuwe steden later werd weggezet als metafoor, terwijl kiezers tijdens de campagne concrete bouwplannen lazen en hoorden. Dat voelt als een breuk met vertrouwen.
Wat betekent dit voor de woningbouw op korte termijn?
Verwacht geen nieuwe steden, maar vooral versnelling bij bestaande steden en knooppunten. Daar liggen vergunningen, infrastructuur en uitvoerbaarheid dichter binnen handbereik.
Hoe kan ik als starter het best handelen in deze markt?
Schrijf je vroeg in bij meerdere nieuwbouwprojecten, focus op regio’s met spoor en voorzieningen, en volg vergunningen en opleveringen in plaats van politieke soundbites.
Welke lessen kan de politiek hieruit trekken?
Lever harde metrics, noem locaties en tijdlijnen, en erken randvoorwaarden zoals netcapaciteit en stikstof. Zonder dat is elke belofte vooral ruis.
Is het bouwen van tien nieuwe steden compleet van tafel?
Als symbool leeft het nog, maar operationeel ligt de focus op verdichting en uitbreiding bij bestaande kernen. Dat is minder groot, maar veel realistischer en sneller uitvoerbaar.
